Lễ hội làng Cá Cát Bà được diễn ra hàng năm vào từ 30/3 đến 1/4 hàng năm tại khu du lịch Cát Bà, thị trấn Cát Bà, huyện Cát Hải - Hải Phòng. Cát Hải là một huyện đảo nằm ở phía đông của thành phố Hải Phòng cách trung tâm nội thành 39km theo đường chim bay. Cư dân trên huyện đảo Cát Hải có nguồn gốc từ nhiều nơi nhưng chủ yếu thành thạo nghề sông nước ở Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Dương….Từ trước những năm 1978, còn có nhiều cư dân người Hoa cư trú và làm ăn sinh sống.
Ngay từ trước cách mạng tháng Tám năm 1945, đặc điểm nổi bật trong văn hóa dân gian của người dân huyện đảo là ngày hội xuống nước ở làng Chài, với nhiều trò chơi gắn liền với việc đánh bắt cá như: thi bơi, đua thuyền thúng trên biển….
Kế thừa và phát huy những tinh hoa văn hóa dân gian nảy sinh từ trong cuộc sống lao đông và sản xuất của nhân dân huyện đảo Cát Hải mà ngày nay, những trò chơi, thi đấu trên sóng biển ở Cát Hải thực sự là những ngày hội lớn của đất Cảng. Ngày hội kết hợp một cách hài hòa chương trình đặc sắc nhất trong giao lưu văn hóa và thể thao giữ huyện đảo Cát Hải với các huyện lúa ngoại thành và tỉnh bạn Quảng Ninh.
Lễ hội diễn ra hàng năm là để ghi nhớ sự kiện ngày 1.4.1959. Bác Hồ về thăm làng Cá Cát Hải, động viên cũng như thăm hỏi bà con ngư dân trong công việc chài lưới, làm chủ biển trời của quê hương. Từ đó cho đến nay, ngày 1/4 hàng năm đã trở thành một ngành truyền thống của ngành thủy sản, ngày khai trương mùa du lịch Cát Bà và cũng chính là thời điểm ra quân đánh cá của ngư dân huyện đảo.
Theo tục lệ cổ, ngay từ sáng 30/3 hàng năm, tại Cát Bà (huyện Cát Hải) sẽ tổ chức lễ cầu ngư, ra quân đánh bắt vụ cá nam, thả cá giống và phát động phong trào nhân dân bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. Lễ cầu ngư diễn ra với những nghi thức trang trọng, cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa vụ khai thác, nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả cao nhất. Đông đảo cán bộ, người dân huyện đảo dự lễ cầu ngư, đặc biệt là các ngư dân trực tiếp đi biển, tổ chức lễ rước nước, tế lễ với ước nguyện tốt đẹp
Trong ngày hội lớn ấy, có một nét đẹp không thể thiếu đó chính là cuộc đua thuyền Rồng trên biển Cát Bà. Sau khi bước vào ngày hội Cát Bà là một loạt các hoạt động thi đấu diễn ra trên biển và trọng tâm là các cuộc đua thuyền rồng giữ đội chủ nhà Cát Bà và các đoàn khách đến từ mọi miền tổ quốc.
Cuộc đua thuyền rồng trên biển diễn ra mang nhiều ý tưởng chủ đạo như thuyền rồng ra biển vươn khơi trong thế rồng Bay của đất nước, nối vòng tay bè bạn khắp mọi miền. Đây là cuộc đua tài đầy quả cảm, rèn luyện tính bền bỉ, kiên nhẫn của từng cá nhân trong một tập thể Ngoài cuộc đua thuyền rồng ra ban tổ chức vẫn có thêm các trò chơi phối hợp như lướt ván, đua thuyền thúng của cư dân miền Duyên Hải, miền Trung cùng tham gia lễ hội.
Đặc biệt, tại ngày hội làng Cá, hai loại hình thi đấu kéo co và múa rồng trên biển mà trước giờ chỉ diễn ra trên đất liền. Trước khung cảnh tập lập của tàu thuyền, sóng biển dập dờn. Người tham gia thi đấu được chia làm 2 đội, ai cũng đều ở trên thuyền của đội mình, người ở cả 2 đội thuyền dàn quân, nắm chắc dây co để kéo về phía đội của mình. Trong các cuộc thi kéo co trên biển nhiều năm gần đây, đội chủ nhà Cát Bà thường vượt trội trước các đội bạn.
Lễ hội làng Cá ngoài việc giữ gìn những nét truyền thống đẹp đẽ, nó cũng có nét mới đó là môn thi đấu thủ nữ trên cự ly dài 4000m, bên cạnh đường đua của nam giới 6000m trong khoảng thời gian 30 phút. Đây thật sự là một hoạt động văn hóa thể thao, không chỉ rèn luyện tính bền bỉ kiên nhẫn của từng cá nhân mà còn là một trong những hoạt động rèn luyện thể chất nghề nghiệp, lòng quả cảm vì màu cờ sắc áo của quê hương.
Khi đêm về, những ánh đèn lung linh kết hợp với những màn pháo bông đầy màu sắc làm cho lễ hội càng trở nên hấp dẫn. Ánh sáng sân khấu hiện đại là những chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề theo từng năm, được tổ chức với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng đến từ mọi miền, cống hiến cho người xem những bài hát, điệu múa ca ngợi Đảng, Bác Hồ. Những khúc ca dạt dào, sâu lắng về biển, đảo Cát Bà thân yêu cùng những giai điệu tình yêu trẻ trung, sôi động. Đêm nghệ thuật sôi nổi bắt đầu cho mùa du lịch mới đầy khí thế.
Những nét đẹp của văn hóa truyền thống của vùng biển nơi đây góp phần tạo nên thành công cho du lịch Cát Bà. Du lịch Cát Bà ngày càng phát triển và thu hút du khách trong và ngoài nước tới tham quan, tìm hiểu khôn những vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn có cả vẻ đẹp của con người, của truyền thống văn hóa biển đặc trưng của đảo.