Vịnh Hạ Long xinh đẹp có rất nhiều hang động kỳ vĩ gắn liền với những câu chuyện, truyền thuyết thú vị. Hang Trinh Nữ và Hang Trống là hai hang kề cận nằm ở dãy đảo Bồ Hòn, có mối quan hệ với nhau trong truyền thuyết. Du khách tham quan nơi đây, không chỉ được ngắm cảnh tượng lung linh huyền ảo trong hang, mà còn cảm động trước câu chuyện đầy bi thảm của đôi trai gái yêu nhau mà không đến được với nhau.
Hang Trinh Nữ cách cảng tàu du lịch quốc tế Tuần Châu 16km có vẻ đẹp riêng, gắn liền với cuộc đời bi thản của một cô gái ngư dân mà dấu tích còn lưu lại cho đời sau trên vách đảo.
Đi qua ngăn ngoài thoáng rộng mở bên mép nước chính giữa ngăn là trụ đá giống hình sư tử xám, ta phải lách qua cửa tò bò để đi vào ngăn giữa. Ngăn giữa có hình lục lăng, mỗi cạnh dài 3 mết, cao 5 mét, là một công trình nghệ thuật chạm khắc hoàn mỹ. Dưới ánh sáng vàng nhạt hắt qua cửa tò vò, ngăn giữa rực lên lấp lánh trong màu trắng ngà của thạch nhũ. Vô số măng đá, với biết bao hình thù kỳ di, cái thon thả, mảnh mái, cái khỏe mạnh vạm vỡ, cái tinh tế, kỳ khu , liên kết với nhau thành bức chạm không lồ trên vách hang. Những giọt thạch nhũ chắt ra từ trần hang, rỏ đều đặn xuống nền hang, bật lên những âm thanh "boong boong" ngân vang trong không gian tĩnh mịch.
Ngăn giữa thông với ngăn trong qua một cánh cửa nhỏ hình miệng ốc. ngăn trong hình trụ chữ nhật cao rộng, phân bố theo chiều bắc nam. Ngoài những bức chạm kỳ công mà tạo hóa đã để lại trên vách hang như đồ thờ cúng trong đền đài, nổi bật có trụ đá màu trắng xanh tạc hình cô gái đang ngồi như là đón gió. Mái tóc cô dài, lượn sóng, buông thả trên vách đá. Một chú đại bàng hiền hậu xòe cánh, cúi đầu dưới chân cô gái như lắng nghe cô trò chuyện.
Người dân chài vịnh Hạ Long kể rằng: Xưa có một người con gái vạn chài xinh đẹp, nhà nghèo, gia đình cô phải đi làm thuê cho tên chủ cai quản vùng đánh cá. Thấy cô xinh đẹp, hắn ép gia đình cô gả cô làm vợ bé cho hắn. Cô gái không chịu vì cô đã có người yêu, chàng trai đó đang ra khơi đánh cá để chuẩn bị cho ngày cưới của họ. Không làm gì nổi cô, tên địa chủ đã đày cô ra đảo Cửa Dứa hoang vu. Cô sống cô độc trên đảo bắng không một miếng cơm ăn, không một giọt nước uống nhưng vẫn không siêu lòng. Ngày ngày cô cất cao giọng hát, muốn nhờ gió nói giùm với người yêu cô rằng cô vẫn giữ tròn trinh tiết. Đói lả và kiệt sức, trong một đêm mưa gió, cô gái chết và hóa thân vào vách đá thành hình cô gái trinh bạch. Biết tin cô gặp nạn, chàng trai mải miết bơi thuyền đi tìm cô. Giông bão ập đến khiến thuyền chàng vỡ nát, chàng dạt lên một đảo hoang. Trong ánh chớp, chàng nhìn ra phía xa và nhận ra cô gái nhưng những lời chàng gọi đã bị gió cuốn đi. Chàng dùng hòn đá đập vào vách núi báo cho nàng biết rằng chàng đã đến. Chàng gõ khi máu trên tay chảy đầm đìa, tới khi kiệt sức và chàng hoá đá. Nơi cô gái hoá đá là hang Trinh Nữ, nay trước cửa hang còn có pho tượng đá của cô. Đối diện với hang Trinh Nữ là hang Trống (còn được gọi là hang Con Trai) là nơi chàng trai đã hoá đá. Bức tượng chàng trai hoá đá đang quay mặt về phía hang Trinh Nữ vẫn còn đến ngày nay.
Hang Trống nằm trên cùng một trũng biển với hang Trinh Nữ, cách hang này khoảng 500 mét về phía tây bắc. Hang Trống có hai cửa rộng thông nhau theo hướng đông - tây qua hai vách đá. Cửa hang phía đông mở sát mép nước, loe rộng như miệng ốc tai tượng. Ở cửa hang này, từ trần rủ xuống những chùm thạch nhũ trắng bạc, lơ lửng, tựa những chùm hoa phong lan. Một lối đi quanh co luồn lách qua các phiến đá tự nhiên, sẽ dẫn du khách vào thăm hang. Đứng trong hang Trống ta bông nghe vọng lên đâu đây tiếng trống điểm đều đặn xa vời. Ấy là tiếng gió lùa vào các lèn đá, dội trở lại vách hang, tạo ra âm thanh như tiếng trống. Hang toát lên màu lam tím, kín đáo, trang nhã. Nhìn ra cửa hang phía tây, ta bông sững sờ bắt gặp một cô gái tóc bay về phía nam, vẻ mặt đắm say ngắm trời nước bao la. Đó là một măng đá thiên nhiên được trời đất tạo dựng thành hình cô gái khiến cho biết bao du khách ngỡ ngàng cuốn hút.
Hãy một lần đến thăm hang Trinh Nữ và hang Trống để trải nghiệm được sự kỳ diệu của tạo hóa, cũng như chiêm nghiệm về câu chuyện vô cùng thú vị nơi đây.